Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Raphanus sativus & Blitum bonus-henricus

fotò
fotò
Rais-fort

Raphanus sativus

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Reifort, Reifouert, Ravanet, Rifouort, Raifouort.

Nom en français : Radis cultivé.

Descripcioun :
Lou rais-fort es uno planto bèn couneigudo qu'èi cultivado desempièi de tèms (-4000 an) ; nous vèn de Mesoupoutamìo. S'atrovo dins d'ancian champ cultiva e d'aqui d'eila. Lou metèn eici pèr moustra la diferènci emé la ravanello qu'es un ravanet fèr que se vèi peréu dins li culturo (R. raphanistrum subsp. raphanistrum). La diferènci s'atrovo dins la taio di silico proun larjo, e dins la coulour di flour pas jamai jauno (blanco o souvènt roso).

Usanço :
Sabès que li racino soun goustouso bèn fresco, mai, de segur tout se pòu manja dins lou rais-fort. Li grano fan un bon sabourun. Se fasié béure de jus de reifouort is enfant qu'avien la caraco (coucoulucho).

Port : Grando erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Raphanus
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae

Ordre : Brassicales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms - Estieu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre

Liò : Culturo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino euromediterrano
Ref. sc. : Raphanus sativus L., 1753 (= Raphanus raphanistrum subsp. sativus )

fotò
fotò
Sangàri

Blitum bonus-henricus

Amaranthaceae Chenopodiaceae

Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.

Nom en français : Epinard sauvage.

Descripcioun :
Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.

Usanço :
"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.

Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae


Coulour de la flour : Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun

Liò : Cast - Ermas - Escoumbre e proche dis oustau - Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829 (= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RRR
ges
R
ges
ges
C
CCC
CCC

Raphanus sativus & Blitum bonus-henricus

R
R
R
R
R
R
R
R

Coumpara Rais-fort emé uno autro planto

fotò

Coumpara Sangàri emé uno autro planto

fotò